TAVUK IRKLARININ YUMURTA VERİMLİLİĞİ

1-Ligorin: Dünyanın en önemli yumurta tavuk arklarından bir tanesi olup yıllık yumurta verimi yaklaşık olarak 300 adedin üzerinde olup bu sayı 340 adede kadar çıkabilmektedir. Özellikle Yumurta tavuğu cinslerinde en yüksek verime sahip olan tavuk olarak bilinmektedir. Aynı zamanda en az yem tüketen ve en fazla yumurta veren tavuk olarak nam salmıştır.

 

2- Lohman Brown Yumurta Tavuğu: 275-320 adet arasında yıllık yumurta verimi bulunan iyi bir cins yumurta tavuğudur. 

3-Rhode Island Red: Amerikan ırkı bir tavuk cinsi, 200-250 adet arasında yıllık yumurta verimi bulunmaktadır

4-Nick Brown : 270 ila 300 adet arası yumurta verimine sahip olan bu tavuk cinsi iyi bir yumurta tavuğudur.

5-Atak ve Atak-s: Yıllık verimi yaklaşık olarak 270-290 adet civarında olup yumurta verimi açısından iyi bir yumurta tavuğudur. (Yumurta büyüklüğü ortalama 65 gram)

6-Amrock: (Alman), Yıllık verimi 240-250 adet arası

7-Wyondate: Yıllık verimi yaklaşık olarak 190 adet civarındadır.

8-Barnevelder: Yıllık ortalama 180 ila 190 adet aralığındadır.

9-Marans ırkı : Yıllık verimi ortalama olarak 170 adet civarındadır.

10-Denizli ırkı:Yıllık verimi yumurta verimi bazı kaynaklarda yaklaşık olarak 100-130 adet gösterilmekle birlikte bazı kaynaklarda bu sayının 170 adet olarak belirtildiği görülmüştür. Yumurta büyüklüğü ise 55-60 gram aralığındadır.

11-Plymouth Rock: Amerikan ırkı bir tavuk cinsi, 200-250 arasında yıllık yumurta verimine sahip olup aynı zamanda et verimi de iyidir.

12-New Hampshire:(Alman ırkı), Yıllık ortalama verimi 220-230 adet civarında olup yumurta büyüklüğü 60-65 gram aralığındadır

13-Bielefelder: (Alman ırkı), Yıllık ortalama 220 adet civarında yumurta verimi vardır

14-Plymouth Rock (Çilli) Tavuk: Yıllık verimi 220 ila 240 adet tir tir. Yumurtası büyük olan tavuk cinslerinden bir tanesi olup yumurta büyüklüğü yaklaşık olarak 70 gram civarındadır.

15-Avustralorp: Bu tavuk cinsi uzun yıllar önce 350 adedin üzerinde bir sayıya ulaştığı bilgisi bulunmakla birlikte günümüzde ortalama olarak yıllık yumurta verimi 220 ila 230 adet civarındadır. Yumurtası aşağı yukarı 65-70 gram ağırlığındadır.

TAVUK IRKLARI

RIR (Rhode Island Red)

Ülkemizde bunlardan hem gerçeklerinden hem alt nesil hatl

arından var. Bir de Rhode Island Red tavuklarından elde edilen bambaşka hibrit yumurta tavukları var. Hepsine yanlış olarak aynı isim veriliyor. Rhode Island Red bütün dünyaya en fazla yayılan tavuk cinsidir. Hem etinden hem yumurtasından faydalanılan çift amaçlı cinslerin en fazla yumurta yapanıdır.

Yeni hibritlerdeki önemi
Hibrit yumurta tavuğu oluşturmada Rhode Island Red “horozları”nın kullanıldığı söyleniyor. Hibritlerde yüksek yumurta verimi özelliği babadan gelirmiş (kesin bir bilgi değil).
Gerçek Rhode Island Red tavuklarının özellikleri
1830’larda ABD’de kızıl Malay Cochin ve kahverengi Ligorinlerden türetilmiştir. Yetiştirilme amaçları hem eti hem yumurtası içindir. Et çokluğu ve lezzet açısında etlik olmada en iyi kaliteli tavuklardan biridir. Yumurtlama verimleri hemen hemen Ligorinlerden farksızdır. Yetişkinlerinin ağırlıkları beslenme ve hareket şartlarına göre 3 – 4 kilo arasında değişir.

Beden yapıları iridir. Renkleri kızılımsı koyu kestane rengi olur. Tüyler sert, vücuda yapışık gibidir. Tavuklarının da tüyleri parlak olur. İbik düz ibiktir. Soğuk havaya dayanıklılıkta çok iyidirler. Her türlü arazi şartlarına mükemmel uyumlulukları vardır. Açıkta kalsalar aç kalmazlar. Hastalıklara dirençleri yüksektir. Evcil hayvan olmada en iyi tavuklardandır, neredeyse köpekler kadar sahiplerine alışırlar sahiplerini severler. Gurk olma, kuluçkaya yatma özellikleri fena değildir.

Genel özellikler hakkındaki bilgiler çelişkili
Horozlarının uysallığı / veya tam tersi saldırganlığı ve gurk olma kuluçkaya yatma özellikleri hakkında her kaynaktan farklı farklı bilgiler bulabilirsiniz. Sebebi doğal safkan olmaması, üç ayrı cinsin genlerini taşımalarıdır. Böylece her nesilde dış görünüm farklı görünmese bile davranış özelliklerinde bir hayli farklılıklar olabilir. Biri diyor ki Rhode island red çok iyi kuluçka tavuğudur onun üstüne başka tavuk tanımam, başka biri ise hiç gurk olamayacaklarını iddia ediyor. Kimi insanlar horozları uysaldır küçük çocuklar için iyi evcil hayvandır der, kimileri tam aksini iddia eder.
Rhode Island Red’i oluşturan üç cinsin ikisi sık gurk olmalarıyla biliniyor. O halde kolayca gurk olması gerekiyor. Bununla beraber cinsi oluşturanlar nasıl başarmışlarsa ligorinler gibidir; kolay kolay gurk olmaz, yumurtadan kesilmez. Genelde böyledir. Ama bazı nesillerde Malay ya da Cochin karakteri ağır basıyor olmalı ki iyi gurk tavuğu olduğuna şahit olanlar az değil.
Bizim beslediğimiz tavuklar arasında (80’li yıllarda) horozları en saldırgan en sinirli olanlar Rhode Island Red idi. Ben bunların horozları kadar agresif başka cins görmemişimdir. Kendi sahibini tanımayıp zarar vermeye çalışmada bu özellik ne Malay’da vardır ne de Ligorinlerde. Koşinlerde ise hiç olmadığına göre, ya farklı cinslerden oluşan insan yapımı cinslerde karakter dejenerasyonu oluyor ya da Rhode Island Red cinsini oluşturmada söz konusu üç cins dışında başka cinsler de kullanılmıştır. Nitekim bu konuda bazı iddialara göre ilk elde edildiği zaman sadece üç cins kullanılmamış. Başka cinslerin genleri de karışmış.
Bu çok farklı tanımlamalara ve farklı iddialara başka bir sebep de günümüzde sadece tek tip bir Rhode Island Red cinsinin olmayışıdır. Orijinal cins halen mevcut olup bunun dışında birkaç farklı nesil hatları var. Daha hafif olanlarında horozlar daha agresif olup tavuklarında gurk olma ligorinler kadar zordur diyebiliriz. Farklı nesil hatları ise belki başka cinslerle çiftleştirilmeden kendiliğinden ortaya çıkmış olabilir. Çünkü ne de olsa farklı üç ana cins söz konusu. Dolayısıyla, bunun gibi insan icadı tavuk cinslerinde, başka cinslerle çiftleştirilmeseler bile zamanla kendiliğinden farklı nesil hatları çıkabiliyor. İnsan icadı cinslerin özelliklerinin aynen devam ettirilebilmesi için cinsin standartlarının iyi bilinerek damızlık seçiminde büyük titizlik gösterilmesi çok daha fazla önem taşıyor.

(alıntıdır)

LİGORİNLER

Ligorin tavuğu hibrit midir? Normal eşlemeyle üretilmesi çoğaltılması mümkün müdür? Pazarlarda satılan ligorin horoz ve tavuktan yine ligorin tavuk civcivini elde edebilir miyiz?

Hibrit değil, melez değil, safkan bir türdür. Gerçek ligorinler biraz küçük yapılı olur, fazla hareketli olur, uçma kabiliyeti diğer tavuklarınkinden daha iyidir. Safkan oldukları için, başka cislerle karışık yetiştirmezseniz nesilden nesile cinsleri bozulmaz aynı kalır.
Ligorinler yumurta sektöründe çok kullanıldıkları halde doğallıkları hayret verecek derecede bozulmamıştır. O kadar doğaldırlar ki insan esaretinde gurk olamazlar. Serbest beslenen ligorinlerde insanların bulamayacağı gizli yerlerde yumurta biriktirme özelliği vardır. Ancak bu şekilde gurk olabiliyorlar.

Kahverengi – Kırmızı Ligorinler

Kahverengi ligorinler yumurta ticareti için yetiştiriliyorlar. İleriki yaşlarda verimde önemli bir düşüş olmuyor. Açıkta serbest tavuk yetiştiriciliğinde kalite bakımından ilk sıradadırlar. Orijinal beyaz ligorinler İngiltere’ye ilkin 1870’te getirilmiş. Bunu 1872’de kahverengi takip etmiş. İngiltere, Hollanda, Belçika ve Danimarka’da değişik renkleri türetilmiştir. Kahverengi ligorinlerin açık – koyu ve farklı tonlarda dört cinsi vardır. Bu yazımda sadece açık kahverengilere değiniyorum.
Açık kahverengi ligorinlerin tüylerinin renkleri ile kırmızı orman tavuklarının tüyleri arasındaki benzerlik çok büyük. Özellikle horozları arasında büyük benzerlik var: Gallus Gallus, kırmızı orman tavuğu, dişileri aslında kırmızı değil soluk kahverengidir.
Erkekleri ise kırmızıdan turuncaya pek çok karışık renklere sahiptir; renkli tüylerinin arasında siyah ve mavi, yeşil parıldayan uzun siyah tüyleri vardır. Bugünkü açık kahverengi Ligorinler bunlara çok fazla benziyor.
Kahverengi ligorinler yumurta ticareti için yetiştiriliyorlar. ileriki yaşlarda verimde önemli bir düşüş olmuyor. Açıkta yetiştirilmelerinin kolaylığı, arazide her türlü yiyecek bulabilmedeki ustalıkları, soğuğa dayanıklılıkları bunların verim kalitelerini daha yüksek kılıyor.
Serbest tavuk yetiştiriciliğinde kalite bakımından ilk sıradadırlar. Hafif, dayanıklı, güçlü olmaları, yırtıcı hayvanlardan çeviklikle ve uçarak kaçabilmeleri gibi doğal ortamda yetiştirilmelerindeki kalitelilikleri mükemmeldir. Ayrıca renkleri çoğu vahşi hayvan tehlikelerine karşı doğal arazide kamufle olmalarını sağlıyor.
Cüsselerine göre iyi et geliştirmeleri sebebiyle kahverengi ligorinler bir zamanlar etlik olarak da piliç çevirme usulü tüketimde revaç görmüşler.

Exchequer Ligorinleri

Exchequer Ligorin
tavukları İskoçya’da türetilmiş, yumurta verimliliği çok yüksek ve soğuğa acayip dayanıklı bir ligorin cinsidir.
Exchequer (iksçekır) anlamı: Devlet hazinesi, devlet bütçesi, hazine bakanlığı gibi terimlerdeki “hazine” ve “bütçe” anlamındadır.
İsmin sebebi: Tavukların rengi satranç gibi oyunların tablasının siyah beyaz karışık renkte olmasına (chequer) benzetilmiş ve bir de bu tavukların para getirisi bakımından çiftlik bütçesine büyük katkısı da dikkate alınarak hazine ve bütçe anlamlarına gelen “Exchequer” ismi verilmiş.
İskoçya’da türetilmiştir. İlk Exchequer ligorin örnekleri mutasyon sonucu oluşmuş bireylermiş. İskoçya’da 1904 yılında Mr. Robert Miller’in tavukları arasında dört veya beş tane oluşmuş. Mr. Miller bunlardan çok etkilenmiş. Üç yıl boyunca bu yeni nesli iyileştirmeye girişmiş. Sonra yumurta üretiminde mükemmel olduklarını ilan etmiş.
(Bence mutasyon filan olmamıştır. Miller melezleme formülünü gizli tutmak için böyle bir şey ileri sürmüş olabilir.)
Mr. Miller’ın Exchequer tavukları İskoçyalı tavuk yetiştiricileri tarafından erken ergenleşmeleri, üç buçuk ayda yumurtaya başlamaları, yüksek verimlilikleri, soğuğa dayanıklılıkları, yumurta verimliliklerinin uzun süre devam etmesi, hatta 8 yaşlarında bile iyi verimde olmaları gibi sebeplerle büyük rağbet gördü.
Savaştan sonra İngiltere’de de tanındılar. Fakat şişmanlayabilmeleri ve renk özellikleri gibi sebeplerle bunların Ligorin olmadıkları, ancak Ancona karışımları olabilecekleri iddiası yayıldı.
Mr. Miller ve birkaç yetiştirici bu iddiayı çürütmek için yıllarca uğraştılar çeşitli testler yaptılar. Sonunda Ligorin oldukları İngiltere’de de kabul edildi.
Exchequer Ligorinleri yüksek yumurta verimleriyle büyük üne kavuşmuşlardır. Bazı yetiştiricilerin görüşüne göre Ligorin ailesinin en kazanç getiren cinsidir. Soğuğa fazlaca dayanıklılıkları tartışılmaz bir gerçektir çünkü ilk çoğalma yerleri İskoçya ve kuzey İngiltere’dir. Her türlü iklime ve her türlü toprak şartlarına uyumludurlar.

Golden Comet ve Red Star tavukları gibi kendi hibritini yap

Yeni bir tavuk cinsi oluşturmak çok zor ama çeşitli hibritler ortaya çıkarmak o kadar zor değil. Bu yazımda en kolayından bir örnek olması için Golden Comet ve Red Star hibritlerini konu ettim. Siz de hibrit yumurta tavuğu oluşturabilirsiniz.

Yüksek yumurta verimli hibrit tavuk nasıl elde edilir?
Bunun için karışık melez değil, hibrit değil, safkan temiz tavuk cinslerine ihtiyaç var. Gerçek doğal veya insan yapımı cinslerden ama “safkan” tavuklardan bulacaksınız.
Hangileri?
Yumurta tavuklarından ya da hem eti hem yumurtası için yetiştirilen cinslerden olmalı. En kolay bulabileceklerimiz:Tavuk ve horozda gereken şart:
Yukarda dediğim gibi melez / hibrit olmayanlardan gerekiyor. Horoz koyu renkli olmalı. Koyu kahverengi, koyu kızıl veya siyah ve siyaha yakın koyu renklerden. Tavuk ise beyaz veya gümüş kırçıllı beyaz olmalı.
Bu kadar mı?
Evet, bu kadar. Horozla tavuk çiftleştirilir. Onlardan olan civcivlerden renkliler tavuk, beyazlar horozdur. İşte bu renkli civcivler büyür yumurta verimi çok yüksek hibrit tavuk olurlar.
Dezavantajları:
Verimleri kendi neslinde geçerlidir. Aynı verimde tavuk elde etmek için yine yukardaki aynı yol ile yeni hibritler üretilmelidir.
Ayrıntılı bilgileri aşağıda dağınık olarak bulabilirsiniz.

GOLDEN COMET ve Red Star

Çok yüksek yumurta verimlilikleriyle, iri iri yumurtalarıyla, cin gibi açıkgöz olmalarıyla çok sevilen bu hibrit yumurta tavuklarının gurk olma özelliği bile var. Çabuk büyürler, birçok tavuk cinsine göre daha erken yumurtlamaya başlarlar. Tavukların ağırlığı elde edildikleri ana baba cinslerin özelliğine göre değişir. Yıl içinde yumurta sayısı ligorinden yüksektir. Zira ligorinler genelde kışın ara verirler (yumurta çiftliklerinde değil, daha doğal şartlarda). Golden Comet ve Red Star ise kıştan etkilenmez yumurtlamaya devam ederler. Bazen aralıksız her gün yumurtladığı için beslenmelerine çok dikkat edilmelidir yoksa bünyesi kolayca zayıf düşer.

Hybrid vigor = Birleşen bütünleşen kuvvetlere sahip hibrit
Bilimandamlarının “hybrid vigor” diye bir terimi bu tavuklarda söz konusudur. Anadaki babadaki farklı güçleri kendisinde bütünleştirmiş daha da üstün vasıflı olmuş hibrit yavru demektir. Bizim hibritçiler o anlamda “atak” ismini kullanıyor. Hani verimlilikte atağa geçmiş anlamında.

Hybrid vigor özelliğine göre:
Örneğin ligorinin yumurta verimi çok iyi. Birçok şarta dayanıklılığı yüksek. Rhode island red’in de yumurta verimi çok iyi ve yumurtalar iridir, ayrıca her şarta hatta hastalıklara bile iyi dirençlidir. İkisinin melezi hibritleri ise bütün bu özellikleri kendisinde birleştirerek daha da güçlendirmiştir.

Nasıl Golden Comet hibriti veya Red Star hibriti elde edebilirsiniz?
1- Örneğin koyu kızıl bir rir (Rhode island red) horozu ile beyaz bir ligorin tavuğunu çiftleştireceksiniz. Bence rir hafif yapılı nesil hatlarından seçilen horoz olmalı yoksa ligorin sakatlanabilir. Civcivlerden renkliler tavuk, beyazlar horoz olur. Yumurta için oluşturulan hibritler bu kadar kolay elde ediliyor. Bu yolla elde edilen hibrit tavukları ligorinler gibi hızlı, aktif ve ufak yapılı olur. Rhode island red gibi insanlara kolay alışır. Golden Comet ve Red Star çok zeki ve cana yakın hayvanlardır. Ligorinlerden önemli bir farkları daha kolay gurk olabilmeleridir. Etlik tavuklarla karışık besleseniz küçük cüssesine rağmen büyük tavukların lideri olur. Gurupta söz hakkı onundur. Bir özelliği de yaşlandıkça yumurta veriminde önemli bir düşüş olmamasıdır. Kaydadeğer bir düşüş ancak 5 yaşında fark edilir.

2- Bu hibritlerin elde edilmesinde beyaz bir Rock tavuğu ile koyu renkli bir New Hampshire horozu kullananlar var. Ayrıca beyaz Plymouth rock tavuğu New Hampshire horozu kullananlar var. Onlarda da civcivler aynı: Beyaz olanlar horoz. Bu hibritler Golden Comet ve Red Star olarak ayrı ayrı isimlendiriliyor. Renkleri çok benziyor, yumurta verimleri de öyle. Aynı usul ile elde edilmiş ve başka isimler verilmiş başka hibritler de olabilir.Golden Comet sık görülen renkleri. Civcivlerden her horoz daima beyaz mıdır?
Yumurtadan yeni çıktıklarında erkekler ilkin beyaz daha doğrusu sarımsı ilk civciv tüylerine sahip olurlar. Böylece civcivlerde dişileri erkekleri ayırmak çok kolay. Erkek civcivler büyüdükçe ya beyazlı sarılı ya da açık sarı ve kınalı gibi karışık renklere sahip olurlar. Ana baba cinsine göre hibrit civcivlerin rengi değişir.

TAVUKLARIN DOĞADAKİ YAŞANTILARI

Tavukların sosyal ve kültürel hayatları

İnsan müdehalesi sadece tavuklarda değil, birçok hayvan türünde hem genetik olarak hem psikolojik (davranışsal) olarak farklılıklara sebep olmuştur. İnsanlar hayvanları sürü halinde besledikleri için hayvanlar bu yaşam şartında içgüdülerine göre uyumluluklar geliştiriyor. Kimi genetik uyumluluk, kimi psikolojik uyumluluk.. Aynı hayvanların sürü yaşamları insan esaretinde başkadır, doğada başkadır.

Tavuk milleti yiyecek arama bulma konusunda çok uyanık olup bu konuda birbirlerinin yediklerinde gözleri vardır; yiyecek bulmada ve yemede birbirlerini hem taklit ederler hem takip ederler. Bir tavuk yiyecek bir şey bulsa anında diğerleri yanına koşar onun ağzından kapmaya çalışır. Böylece birbirlerinden ayrılmazlar. Bu yaşam tarzının sonucu olarak, bir tavuk diğer bir tavuk için ortada yiyecek bir şeyler var anlamına gelir.
Tavukların beslenme kültürü

Kültür oluşturmak sadece insanlara mahsus bir şey değil. Bazı hayvan türlerinde, guruptan guruba değişen alışkanlıklar, adetler görülmüştür. Tavuklarda bile var. Mesela aynı cinsten bir gurup tavuk filan yiyeceği hiç sevmez ve yemezler; başka bir gurup tamamen aynı cinsten oldukları halde o yiyeceği çok severler.
O yiyeceği çok seven bir tavuk, o yiyeceği sevmeyen tavukların yakınında bulundurulsa, diğer tavuklar aç kaldığı zaman ondan o yiyeceğin yenilebileceğini öğrenir, onlar da alışır.
Sürü hayatı
Bir gurupta kabul görmek, dışlanmamak, veya dışlanıp kovulmak her hayvanda var. Doğasında sürü hayatı olmasa bile, insanlar onları zorla sürü halinde beslemeye başlarlarsa, zamanla birbirlerine alıştıkları ama daha sonra aralarına yeni bir bireyin katılmasına izin vermedikleri, onu dövdükleri kovmaya çalıştıkları görülür.
Doğada tavuklarda gurup halinde yaşamak var mı?
Aslında karakterleri gurup halinde yaşamalarına uygundur ama doğada her zaman pek mümkün olmuyor.
Birinci sebep: Doğada yabani tavuklar nadiren yumurtlar, o da sadece gurk olacağı zaman. Böylece birkaç yumurtayı ana tavuk çok gizli bir yerde biriktirir. Tek başına kuluçkaya yatar. Sonra da sadece civcivleri ile yaşar. Bu ise pek uzun sürmez. Çünkü ana tavuk yavrular biraz büyüyünce onları kendi kaderlerine terk eder.
İkinci sebep: Ana tavuk civcivlerini gizli bir yerde dünyaya getirir ve bakımlarını bir süre tek başına kendisi yapar. Bunu yukarda anlatmıştım. Dünyaya gelen civcivlerin yarısı kadarı başka hayvanlara av olur. Hayatta kalanları birkaç hafta sonra ana tavuk kendi kaderine terk eder. Onlarsa ormanlık arazilerde birbirlerini kolayca kaybedebilir. Hem başka hayvanlara av olurlar veya hastalanıp ölürler. Mesela 10 civcivden belki en fazla üç tanesi yetişkin çağa erişebilir. Onlarsa birbirlerinden uzak yaşarlar. Bazen doğal şartlar onların birbirlerini kaybedecekleri kadar ters gitmez, o zaman çok küçük guruplar halinde yaşayan tavuklar görmek mümkün olabilir. Ama gurup her an birbirlerinden uzaklaşabilir dağılabilir. Özellikle gurk olmakla guruptan ayrılan bir tavuk birkaç ay sonra eski arkadaşları veya kardeşleri tarafından kabul edilmeyebilir.
Bölge kavgaları: Doğal şartlar tavukları birbirinden uzakta yaşamaya mahkûm eder. Böyle olunca da yetişkin tavuklar birbirlerinin can düşmanı olur. Hiçbir tavuk veya horoz kendi bölgesinde başkalarını kabul etmez. Horozlar tavukları kabul etse bile tavuklar daha geçimsiz olup horozları bile bölgesinde istemezler. Ya horozu uzaklaştırırlar ya da kendileri kaçar gider.
Doğal hayatta çiftleşmeleri:

ise tavuğun izin vermesiyle mümkün olur. Yeni bir yumurtlama dönemine girecek olan tavuk çevrede sesini ve görüntüsünü beğendiği bir horozun yaklaşmasına izin verir, çiftleşirler. Tavuğun yumurtladığı, kuluçkaya yattığı yeri horoz bilmez. Arasa da bulamaz. Horozların tavukları bulamamasının sebepleri ise şunlardır: Yabani tavuklar orman zemininin rengindedir. Soluk kahverengi gibi. Bu yüzden kolay kolay göze çarpmazlar. İkincisi, tavuklarda ve horozlarda koku alma duyusu çok zayıftır, birbirlerinin izini koku ile bulabilmeleri imkânsızdır.
Doğada beyaz tavuk ve horoz yok mu?
Aslında tüm tavuk cinslerinin temelinde Orman tavuğu Gallus Gallus vardır. Erkekleri (horozları) çok renkli olup dişileri (tavukları) soluk toprak renginde olur. Bilimsel incelemelerde, şimdi halen mevcut olan orman tavuğunun genlerinde çok zengin çeşitlilik olduğu keşfedilmiştir. Dünyadaki her farklı tavuk cinsi onlardan türemiştir.
İnsanlar onlardan Akdeniz’e getirmiş, Avrupa’nun güneyinde ligorinler ve benzeri cinsler türemiş; bunlar beyazdır. Ama anavatanlarında beyaz değil idiler. Silkie cinsi ise Çin’in tropikal ve çok sıcak kesimlerinde mutasyon gibi sebeplerle farklılaşmış. Soğuğa pek dayanıklı değildirler.
Bilerce yıl süren insan – tavuk ilişkileri tropikal güney Asya’da başlar. İnsanlar tavukları önce Hindistan ve Çin gibi ülkelerin daha kuzey kesimlerine taşımış. Tavuklar oralarda farklılaşmış. Bilinmeyen eski çağlarda güney Asya’dan güney Amerika’ya insan göçleri olurken o insanlar beraberinde tavuk da götürmüş, o tavuklar Güney Amerika kıtasında farklılaşmış, mavi yumurtlayan cinsler oluşmuş.
İnsan müdehalesi sadece tavuklarda değil, birçok hayvan türünde hem genetik olarak hem psikolojik (davranışsal) olarak farklılıklara sebep olmuştur. İnsanlar hayvanları sürü halinde besledikleri için hayvanlar bu yaşam şartında içgüdülerine göre uyumluluklar geliştiriyor. Kimi genetik uyumluluk, kimi psikolojik uyumluluk.. Aynı hayvanların sürü yaşamları insan esaretinde başkadır, doğada başkadır.

(alıntıdır)

1. 
   

DOĞAL YUMURTA TAVUĞU KÜMESİ YAPIMI VE ARAŞTIRMA

YUMURTA TAVUĞU CİNSLERİ LOHMAN BROWN:1.ARAŞTIRMA

Salma tavukçulukta en çok tercih edilen yumurta tavuğudur. Lohman Brown Alman kökenli bir tavuk ırkıdır. Ortalama ağırlıkları 4 aylıkken 1,4 – 1,5 kg iken 3.yılın sonunda 2,7 kg kadar çıkmaktadır Yumurta renkleri, tavuğun kendi rengi gibi açık kahve ve düz kahve olarak çıkmaktadır. Köy yumurtası diye bilinen görünüme sahiptir Lohman Brown, adından da anlaşıldığı gibi Alman ırklı bir tavuktur, tarihi çok eskilere dayanır ve günümüzde kadar ticari yumurta tavuğu olarak bilinir. Ülkemizdeki tüm iklim koşullarına uyum sağlayabilen Lohman Brown tavuklarımız, salma tavukçulukta 3 yıl verim vermektedir. Yılda 1 tavuk 280-320 arası yumurta verir. 16-18 haftası arası ilk kılavuz dediğimiz yumurtasını bırakır ve 15 gün içinde periyodik bir artış gözlemlenerek ideal boyutuna ulaşır. Yumurtlama döneminde ortalama ağırlık 58-65 gram olan yumurtalar L ve çift sarılı dediğimiz yumurta olarak satışa sunulabilmektedir. 
    Salma tavukçulukta, tavukların hür ve refah bir şekilde yaylım yapması ve beslenmesi bu sektöre ilgiyi arttırmıştır. Bu nedenle salma tavukçuların favorisi olan Lohman Brown türü çok fazla tutulmaktadır. Salma tavukçulukta yumurta fiyatları normal kümes fiyatlarına göre biraz daha pahalı olup, kar oranı yüksektir. 
    Günümüz kafes tavukçuluğu yayGın olmakla birlikte Avrupa Birliği yasalarına göre, bu sistemin kalkacağı ve doğal-salma-gezen tavuk yumurtalarının satışa çıkacağı bilinmektedir.        Bu yüzden salma tavukçukta artış ve kar oranının cazipliği ve insanların doğa ile iç içe olması etkilemiştir. 

   2.ARAŞTIRMA Lohman Brown Cinsi Tavuk Yetiştiriciliği: Tavuk yetiştirmek isteyenlerin ilk aklına gelen cins Lohman Brown cinsi tavuklardır. Alman ırkı olan bu cins tavuklar çok verimlidir hem çiftlikler de hem de salma tavuk yetiştirmek isteyenler için en uygun cinslerin başında gelir Bu tavuklar yaz kış demeden çok verimli yumurtalar vermektedir. Hastalıklara karşı da çok dirençli olan bu kanatlı hayvanlar bu işe yeni girmek isteyenlerin de gözdesi haline gelmiştir. 
    Tavuk yetiştiriciliği çok zahmetli bir iştir. Bu işi yapmadan önce çok iyi düşünmek gerekir. Hem mekan hem de sermaye olarak iyi biz analiz yapmak icap eder. Çiftlik kurmak salma tavukçuluk yapmaktan çok daha masraflıdır. Çiftçilik yapmak isteyenlerin hedefleri genelde büyük pazarlara ulaşmaktır. 
    Tavuk yetiştiriciliği yapmak için öncellikle uygun bir arazinin olması gerekmektedir. Bundan sonraki süreçte arazi üzerinde standartlara uygun bir tavuk çiftçiliği inşa etmeniz gerekir her şey çok iyi detaylandırılmalı ve analiz edilmelidir. 
   Çiftliğin içine koymayı düşündüğünüz civcivlerin seçimini de yapmak çok önemidir. Tabi her şeyden önce tavukları hangi amaçla yetiştirmek istediğinize karar vermeniz gerekir. Tavukların ya etinden yararlanmak amacıyla yetiştireceksiniz ya da yumurta almak için ikisi bir arada yürümemektedir. 
    Lohman Brown cinsi tavuklar genelde yumurta yetiştiriciliği için tercih edilmektedir. Bu cins tavuklar çok sağlıklıdır ve kolay kolay hastalanmazlar. Çok az yem yemesine rağmen çok verimli yumurtalar sunmaktadır başka bir avantajı ise bu cins tavuklar yumurta dönemi sonrasında etlerinden faydalanabiliyor. 
    Her cins tavukta bu özellikler olmaz kimisi kısa sürede hastalanabilir kimisi verimsiz yumurta verir kimsinde ise yumurta dönemi sonrasında etinden yararlanma imkanı olmaz.          Lohman Brown cinsi tavuklar dünyada üzerinde en çok tercih edilen türler arasında yer almaktır. Tavuklar çok idealdir ancak sizde şartları yine standartlarda tutmalısınız. İyi bir çiftlik yeri çok önemlidir. 
   Tavuklar güzel şartlarda bakıldığında çok iyi yumurtalar vermektedir. Yemlerini, su kaplarını ve ışıklandırmalarını çok iyi ayarlamak gerekiyor. Çiftlik içinin çok iyi bir havalandırmaya sahip olması da önemlidir. 
   Tavukların hasta olmaması için yerden yüksek bir mekan hazırlanmalı, içerisinin ısısı kontrol altında tutulmalıdır. Bunun yanında salma tavukçuluk daha kolaydır tabi salma tavukçulukta da kümesin iyi hazırlanmış olması gerekir. Aynı şekilde yerden yüksek, çok sıcak ya da çok soğuk olmayan bir ortam olmalıdır. 
   Kümes çevresi iyi çevrilmeli tavukların yem bulabilecekleri bir ortam yapılmalıdır. Her iki yöntemde tavukların sağlık kontrolleri veterinerler tarafından düzenli olarak yapılmalıdır. Bu cins tavuklarda günlük yem miktarları çok iyi ayarlanmalı hem tavukların sağlıklı beslenmesi hem de maliyet açısından bu durum çok önemlidir. Bu işe yeni başlayan kişiler çok iyi araştırma yapmalıdır sadece tavuk cinsinin belirlenmesi yetmez tavukların yetiştirileceği yer, pazarlama, yem olanakları, sağlık kontrolleri, ihtiyaçlar için ne kadar para harcanması gerektiği gibi konular hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. 
    Çiftlik kurmak Salma tavukçuluk yöntemine göre çok daha risklidir çünkü bu yerlerde çok büyük yatırımlar vardır ve çok miktarda tavuk aynı anda yetiştirilmek istenmektedir. Bu yüzden disiplinli ve kararlı olmak çok önemlidir. Herhangi bir olumsuz durumda ne yapılması gerektiği iyi bilinmelidir. Şayet hastalık gibi olumsuz durumlarla karşı karşıya gelindiğinde erken müdahale edilmezse tavukların toptan telef olma olasılığı çok yüksektir. Böyle bir durumda da tüm çabalarınız ve zamanınız boşa gitmiş olur. 
   Bu işi yıllardır yapan deneyimli kişiler zaten hangi tavuk cinsinin daha iyi olduğu hangi ortamda hangi cins tavuk yetiştirilmesi gerektiğini çok iyi bilirler. Acemi ve sil baştan başlamak zorunda kalan kişiler için en ideal tavuk cinsi Lohman Brown cins tavuklardır. Civciv olarak alınıp yetiştirilmeye başlanan bu cins tavukların bakımı özen istemektedir. Bu tavuklara günlük ortalama 100-120 gram civarı yem vermek gerekir. Bu yem miktarı diğerlerine göre daha azdır bunu da göz önünde bulundurun. 
    Civciv ve piliç dönemi sonrasında 16-18 haftalık aralığına giren tavuklar yumurta vermeye başlarlar. Tabi bu haftadan sonra yumurtlarında kalitesi ve sayısı da zamanla artar. 
    Organik olarak üretim yapma olanağı sunan bu cins tavuklar size yıl içerisinde ortalama 250-300 arasında yumurta sağlarlar. Bu yumurtalar son derece verimli, iri ve lezzetli olurlar.        Lohman Brown cinsi tavuklar açık kahverengindedir ve direk dikkatinizi çeker. Çok fazla bir ağırlığı yoktur ortama yetişkin bir tavuk 1.5 kg ağırlında olur 80. Haftadan sonra ise 2 kg civarı bir kiloya ulaşırlar. 
    Dünyanın en gelişmiş ülkelerinde ve Avrupa’da bu cins tavuklara verilen önem çok fazladır. Oralarda bu işin ticaretini yapan kimseler bu tavukların kıymetini çok önceden anlamış ve sektöre buradan girmişlerdir. 
    Lohman Brown cins tavuklar en verimli zamanlarında ortalama 64 gram yumurta vermektedir. Tabi bu yumurtalarda standartların üzerinde sayılmakta ve piyasa çift sarılı yumurtlarlar birlikte L sınıf olarak sunulmaktadır. 
    Salma tavukçuluk içinde en ideal cins olarak bilinir ve hem satış amaçlı hem de yumurta yetiştirmek amaçlı bu tavukların yetiştiriciliği yapılır. 
   Kanatlı hayvan yetiştiriciliği sektörü ülkemizde çok büyümüştür. Özellikle 1990 yılından sonra ülkemiz bu konuda söz sahibi haline gelmiştir. Hızlı tesisleşme ve kaliteli tavukçuluk anlayışı kısa süre içinde etkisini göstermiştir. 
    Tavuk ve tavuk ürünleri sektörü çok cazip gelmekte ve yüksek kazançlar sağlamaktadır. Tabi yüksek kazançların olabilmesi disiplinli ve emek isteyen bir süreçten geçiyor. 
    Tavuk yetiştiriciliği ve bakımı dışarıdan görüldüğü gibi kolay değildir. Her önüne gelen ben tavuk yetiştirmek istiyorum diyemez. En fazla organik yumurta almak ya da tavuk eti yemek isteyenler kendilerine uygun bir alan bulduğu takdirde üç beş tane tavuk yetiştirebilir. 
    Lohman Brown cinsi tavuk yetiştirmek isteyenlerin dikkat etmesi gereken bir diğer hususta günlük bakımlardır. Bu hayvanların günlük bakımları özenle yapılmalı ve sağlık kontrollerinin ihmal edilmemesi gerekir. 
     Sert hava şartlarına karşı dirençli olsalar da daha iyi verim alabilmek için sağlık kontrollerinin periyodik olarak veterinerler tarafından yapılması gerekir. Kümeslerinin ya da oluşturulan çiftliklerin ideal sıcaklık derecesi 20-25 aralığında olmalıdır. 
    Kümes bakımları zamanında yapılmalı ve kümes içerisinde ya da çevresinde oluşan pislikler mutlaka temizlenmeli ideal hijyen ortamı sağlanmalıdır. Bu tarz tavukları satın alırken yani civciv olarak ya da yumurta vermeye başlamadan önce satın almak istediğinizde mutlaka güvenilir ve kendini ispatlamış yerleri tercih edin. 
    Merdiven altı üretim yapan ve sağlıksız koşullarda yetiştirilen tavuklar kısa sürede hastalanır ve elinizde kalır. Özellikle büyük yatırımlar yaptıysanız ve çok sayıda tavuk almanız gerekiyorsa tavukları alacağınız yere veteriner eşliğinde gitmenizde fayda vardır. 
    Veterinerler tavukların sağlık kontrolünü yapar ve aşılarının zamanında vurulup vurulmadığını tespit ederler. 
    Tavuk yetiştiriciliği son derece ciddi bir iştir bu işe heves olarak girmek istiyorsanız ve sonradan bırakabilirim düşünceniz varsa en baştan hiç girmemeniz daha iyidir. Aksi takdirde büyük zararlarla karşılaşabilir elinizde bulundurduğunuz tavukların telef olmasına neden olabilirsiniz. 
    Unutulmamalıdır ki her iş ilk olarak kararlılık ve inanç ister.